شنیده بودم که با صرفاً روزی 10 دقیقه آفتاب گرفتن، آدم سرحال‌تر و آرام‌تری خواهم شد. پس مصمم شدم تا اثر آن را در طی روزهای متوالی یک هفته ثبت و بررسی کنم. پژوهش‌های متعددی در این خصوص انجام شده‌اند و کم و کیف آن را زیر ذره‌بین برده‌اند. اما چه ارتباطی می‌تواند بین روان ما و آفتاب باشد؟ آیا ضررهای آفتاب گرفتن بر مزایای احتمالی‌اش برای شادابی نمی‌چربد؟ با این مطلب جالب همراه شوید تا از رازهای آفتاب گرفتن و چند و چونش بگوییم و تأثیرش را بر جسم و روحمان طی تمرینی عملی بررسی کنیم. پس در این مقاله انرجیم قرار است:
- آخرین یافته‌های علمی مربوط به تأثیرگذاری آفتاب گرفتن را بر شادابی و سلامت روان بررسی کنیم
- 7 روز متوالی به مدت 10 دقیقه آفتاب بگیریم و اثرش را ثبت و بررسی کنیم
- از نحوه صحیح آفتاب گرفتن بگوییم و
- راه و رسمی ساده را برای رسیدن به شادابی و آرامش روانی بجوییم.
یافته‌های علمی درباره تأثیر آفتاب گرفتن بر شادابی و آرامش روانی چه می‌گویند؟
نتایج پژوهش‌ها حاکی از آن است که:
- قرار گرفتن در معرض نور خورشید با تنظیم کردن ترشح برخی هورمون‌ها، سلامت و شادابی‌تان را بهبود می‌دهد.
- آفتاب گرفتن روزانه و با دوزهای کم باعث افزایش هورمون سروتونین یا همان هورمون شادی، میزان ویتامین D و سلامت روان می‌شود.
- ما غالباً در تابستان شادابی بیشتری داریم. این وضعیت حاصل روزهای طولانی‌تر و قرار گرفتن بیشتر در معرض آفتاب در حین کارهایی نظیر ورزش کردن است که باعث تحریک شدن هورمون‌های شادابی در بدن می‌شود.
- در زمستان به دلیل آفتاب گرفتن ناکافی، بیشتر مستعد احساس افسردگی یا بی‌انگیزگی هستیم. در واقع، کمبود نور خورشید باعث نوعی اختلال موسوم به عاطفی فصلی یا SAD می‌شود که مستقیماً با تغییرات منفی در خلق و خو و آرامش روانی همراه است. از طرفی، کمتر قرار گرفتن در معرض نور خورشید در طی ماه‌های فصل زمستان می‌تواند اختلالات شناختی و اضطراب را در پی داشته باشد.
- چنانچه فارغ از فصل سال بیشتر روزهایتان را در داخل خانه به کار آنلاین یا امور دیگر بگذرانید، آفتاب گرفتن کم می‌تواند همان تأثیر مخرّب فوق را بر روحیه و آرامش روانی‌تان داشته باشد.
- قرار گرفتن در معرض نور خورشید چرخه خواب و بیداری بدنمان را تنظیم می‌کند. با آفتاب گرفتن در صبح سیگنال ترشح کورتیزول در بدن ایجاد می‌شود؛ یعنی هورمونی که باعث احساس هوشیاری و بیداری بیشتر می‌شود. وقتی خورشید غروب می‌کند، ملاتونین (هورمون خواب) در پاسخ به تاریکی ترشح می‌شود. اختلال در این چرخه با اختلالات خلقی و خستگی، افزایش وزن و بیماری مرتبط است.
آیا 10 دقیقه آفتاب گرفتن در روز واقعاً می‌تواند به آرامش روانی‌مان کمک کند؟
بله! طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی، تنها 5 تا 15 دقیقه آفتاب گرفتن در روز می‌تواند باعث کاهش استرس و تقویت آرامش روانی‌تان شود. اما اگر در پی جذب ویتامین D هستید، باید به فصل، زمان روز و لباسی که می‌پوشید نیز توجه کنید. در ادامه می‌توانید تمرین روزانه‌ام برای ثبت و بررسی کردن اثر آفتاب گرفتن 10 دقیقه‌ای روزانه را مرور کنید.
| روز | فعالیت | نتیجه |
| شنبه | پیاده‌روی اول صبح در زیر نور آفتاب با کمی استرس | حس سپاسگزاری |
| یکشنبه | خوردن قهوه در کافی‌شاپ فضای باز و زیر نور خورشید | رفع خستگی و تقویت حس سرحال شدن |
| دوشنبه | پیاده‌روی و آفتاب گرفتن در کنار گوش دادن به فایل‌های کاری | کاهش استرس کار |
| سه‌شنبه | مطالعه کردن عصرگاهی زیر نور خورشید | حس آرامش روانی |
| چهارشنبه | قدم زدن در زیر نور خورشید | بهبود زمان تأخیر و مدت خواب، انرژی و بهره‌وری |
| پنج‌شنبه | انجام حرکات ورزشیHIIT به مدت 15 دقیقه در زیر نور آفتاب | کاهش استرس کاری هفته |
| جمعه |
رفتن به پیاده‌روی در طبیعت |
حس خوب و آرامش روانی |
برای آفتاب گرفتن به چه نکاتی باید توجه کنیم؟
· کرم ضد آفتاب را فراموش نکنید.
قبل از آن‌که در معرض نور خورشید قرار بگیرید، نکات مهم ایمنی را رعایت کنید. اگر قرار است این مدت بیش از 10 تا 15 دقیقه طول بکشد، حتماً کرم ضدآفتاب به همراه داشته باشید تا به محافظت از پوست و جلوگیری از آفتاب سوختگی کمک کند؛ حتی در زمستان!
· زمان‌بندی صحیحی داشته باشید.
برای آن‌که تأثیر نور خورشید را به بهترین شکل بر آرامش روانی‌تان تجربه کنید، دقت کنید که بسته به فصل سال، چه زمانی از روز تابش خورشید شدیدتر است. معمولاً اواسط روز که خورشید در قوی‌ترین حالتش قرار دارد، برای دریافت کردن ویتامین D بهتر است. برای محافظت کردن بیشتر، کلاه و یک جفت آفتابگیر تهیه کنید.
· برای آرامش روانی‌تان 10 دقیقه کافی است.
چنانچه به دنبال بهره‌مندی از مزایای آفتاب گرفتن جهت از بین بردن استرس هستید، 10 دقیقه در روز برای این کار کافی است. برنامه‌ریزی کردن برای روزانه این مدت کوتاه آفتاب گرفتن شاید برایتان سخت نباشد.
نتیجه‌گیری
اثبات شده است که 10 دقیقه آفتاب گرفتن در روز برای سلامتی جسمی و روانی‌مان مؤثر است. این کار بر بهبود کیفیت خواب، تقویت انرژی بدن و افزایش تمرکز تأثیر زیادی دارد. این مدت حتی در شلوغ‌ترین روزها نیز قابل برنامه‌ریزی است. بنابراین، امتحانش کنید تا از نتایج این کار نه‌چندان دشوار برخوردار شوید. شاید این کار بتواند در بین فرسودگی‌های ناشی از روزمرگی، مجالی را برای احساس شادابی و آرامش روانی برایتان فراهم کند. البته اگر آفتاب گرفتن را برای دریافت ویتامین D انجام می‌دهید، یادتان باشد که در هر فصلی از سال از وسایل محافظتی پوست استفاده کنید تا از آسیب‌های نور خورشید در امان بمانید.
