توسط : کاهش اشتها یکی از نشانههای رایج آنفلوآنزاست، اما دقیقاً در همین زمان است که بدن بیش از هر دورهٔ دیگری به انرژی و مواد مغذی نیاز دارد.
در طول ابتلا به آنفلوآنزا، بدن وارد مرحلهای از التهاب حاد و پاسخ ایمنی گسترده میشود. این فرایند مستلزم مصرف بالای انرژی، پروتئین و ریزمغذیهاییست که در ساخت پادتن، ترمیم بافتها و مقابله با ویروس نقش دارند. تغذیهٔ ناکافی در این مرحله، نهتنها موجب ضعف عمومی، بلکه میتواند روند بهبودی را نیز بهطور قابل توجهی آهسته کند. در این مقاله، با تکیه بر شواهد علمی و توصیههای عملی، به بررسی اصول یک رژیم مناسب در دوران آنفلوآنزا میپردازیم؛ رژیمی که به حفظ انرژی، تقویت سیستم ایمنی و کوتاهتر شدن مدت بیماری کمک میکند.
خلاصه در یک نگاه
- در دوران ابتلا به آنفلوآنزا، بدن نیاز بیشتری به انرژی و مواد مغذی برای مقابله با التهاب و ترمیم بافت دارد.
- حذف وعدههای غذایی میتواند روند بهبود را کند کرده و ایمنی بدن را تضعیف کند.
- مصرف منظم میوهها، سبزیجات تازه و نوشیدنیهای ضدالتهاب به بهبود سریعتر کمک میکند.
- برنامه سهروزه پیشنهادی برای حفظ انرژی و حمایت از عملکرد ایمنی
چرا حذف وعدههای غذایی در دوران آنفلوآنزا اشتباه است؟
یکی از واکنشهای رایج بدن هنگام بیماری، کاهش اشتهاست. اما نخوردن غذا، بهویژه در دوران تب و التهاب، بدن را با کمبود انرژی و مواد مغذی مواجه میکند. این در حالی است که سیستم ایمنی برای تولید پادتن، ترمیم سلولها و مقابله با ویروسها، نیازمند انرژی، پروتئین، و ریزمغذیهایی مانند ویتامین C و روی است.
مطالعهای در سال 2021 نشان داده است که دریافت کافی کالری و پروتئین، میتواند مدت زمان نقاهت در بیماریهای ویروسی مانند آنفلوآنزا را کاهش دهد. بنابراین حتی اگر اشتها کاهش یافته، مصرف وعدههای سبک، آسانهضم و مغذی مانند سوپ مرغ، فرنی جو دوسر یا اسموتی میوه میتواند نقش مهمی در تسریع بهبودی ایفا کند.
آنتیاکسیدانها چگونه به بدن کمک میکنند؟
آنتیاکسیدانها ترکیباتی هستند که با کاهش استرس اکسیداتیو و التهاب، از سلولها محافظت میکنند. در میان آنها، ویتامین C، بتاکاروتن، و پلیفنولها از اهمیت بیشتری برخوردارند. این مواد در میوهها و سبزیجاتی مانند پرتقال، کیوی، فلفل دلمهای، هویج و اسفناج به مقدار فراوان یافت میشوند.
ویتامین C بهطور خاص در تقویت عملکرد گلبولهای سفید خون مؤثر است و همچنین جذب آهن را بهبود میبخشد. عنصر روی (zinc) که در منابعی مثل گوشت بدون چربی، تخممرغ و حبوبات وجود دارد، میتواند مدت زمان علائم بیماریهای تنفسی را کاهش دهد.
نوشیدنیهای مؤثر برای کاهش التهاب و علائم تنفسی
نوشیدنیهای گرم به چند دلیل در دوران بیماری توصیه میشوند: آنها به مایعرسانی بدن کمک میکنند، گرفتگی مجاری تنفسی را کاهش میدهند و در برخی موارد، اثرات ضدالتهابی و ضدویروسی نیز دارند. سه نمونه مؤثر عبارتاند از:
چای زنجبیل:
حاوی جینجرول، ترکیبی با خواص ضدالتهابی و ضدباکتریایی. برای تسکین گلودرد و تهوع مفید است.
چای دارچین:
میتواند به بهبود جریان خون و کاهش قند خون کمک کند. بهتر است از دارچین سیلان استفاده شود.
چای ماسالا:
ترکیبی از ادویههایی چون هل، فلفل سیاه و میخک که برخی مطالعات خواص ضدویروسی آن را تأیید کردهاند.
نکته: اگر داروی رقیقکننده خون مصرف میکنی، در مصرف زنجبیل و دارچین احتیاط کن.
برنامه غذایی پیشنهادی انرجیم برای دوران بیماری
| روز | صبحانه | ناهار | میانوعده | شام | ||
| روز اول | فرنی جو دوسر با عسل و دارچین | سوپ مرغ با سبزیجات تازه | اسموتی پرتقال و کیوی | برنج کته با ماهی بخارپز و سبزیجات پخته | ||
| روز دوم | تخممرغ آبپز + نان سبوسدار | عدسی با فلفل دلمهای و لیمو | چای زنجبیل + بادام خیسانده | سوپ جو + سالاد اسفناج نرم | ||
| روز سوم |
| خوراک لوبیا چیتی با گوجه تازه | آب پرتقال طبیعی (رقیقشده) | سوپ سبزیجات با برنج قهوهای |
یادآوری: برای پیشگیری از کمآبی ناشی از تب و تعریق به همراه هر وعده یک لیوان مایع ولرم بنوشید.
نکات ایمنی و موارد احتیاط
- از غذاهای چرب، سرخکردنی، فستفودها و شیرینیهای صنعتی دوری کن؛ این غذاها التهاب را افزایش میدهند.
- مصرف عسل برای کودکان زیر یک سال ممنوع است.
- اگر تب بیشتر از سه روز ادامه داشت یا با علائمی مانند تهوع شدید، بیحالی، تنگی نفس یا کاهش هوشیاری همراه بود، حتماً با پزشک مشورت کن.
- مصرف مکملهای گیاهی قوی مانند زنجبیل یا دارچین باید با احتیاط انجام شود، بهویژه در صورت مصرف داروهای خاص یا ابتلا به بیماریهای زمینهای.
سؤالات متداول درباره رژیم آنفلوآنزا
۱. آیا مصرف مکمل ویتامین C ضروری است؟
اگر رژیم غذاییات شامل میوه و سبزی تازه باشد، معمولاً نیازی نیست. اما در موارد بیاشتهایی یا رژیم محدود، مکمل ۵۰۰ میلیگرمی میتواند مفید باشد.
۲. آیا نوشیدن آب سرد در دوران آنفلوآنزا ضرر دارد؟
نه لزوماً. اما نوشیدنیهای ولرم یا گرم اغلب راحتتر تحمل میشوند و علائم گلودرد را کاهش میدهند.
۳. آیا میتوان در دوران آنفلوآنزا قهوه نوشید؟
در صورت مصرف متعادل، بله. اما بهدلیل خاصیت ادرارآوری آن، نوشیدن همزمان آب کافی نیز توصیه میشود.
الگوی سهروزهٔ تغذیهای ارائهشده در این مقاله، با هدف حفظ انرژی، حمایت از عملکرد ایمنی و کاهش شدت علائم آنفلوآنزا طراحی شده است. پیروی از این دستورالعمل میتواند به بهبود سریعتر و تحملپذیرتر شدن دورهٔ بیماری کمک کند. برای استفاده بهتر، برنامه غذایی را ذخیره کرده و در صورت نیاز با یا متخصص تغذیه انرجیم مشورت کنید.
منابع
- Carr, A. C., & Maggini, S. (2017). Vitamin C and immune function. Nutrients, 9(11), 1211.
- Li, C. et al. (2021). Nutrition and immune response during influenza infection. Frontiers in Immunology, 12, 672672.
- Pan, M. H. et al. (2022). Polyphenols and their immunomodulatory effects. Food & Function, 13(7), 3473–3490.
